CARIYOS PENGALAMAN PRIBADI

TINDAK WONTEN GRIYANIPUN IKA

Nalika kula taksih Smp, kula lan kanca kula lunga menyang griyanipun Ika wonten Dongkelan, amargi Ika sampun seminggu boten mlampah dhateng sekolah. Banjur nalika dinten setu kula lan kanca kula menyang griyanipun Ika numpak bis. Wektu iku bibar nampa rapot, kula lan kanca kula menyang sempalan nunggu bis. Kula lan kanca kula gantos kaping 2 anggenipun numpak bis. Kula lan kanca kula menika anamung modal nekat anggenipun madosi griyanipun Ika. Amarga menika saweg sepisanan numpak bis namung kula lan kanca kula boten kaliyan tiyang ingkang luwih tua lan dereng mangertos griyanipun Ika, kula lan kanca kula kesasar anggenipun madosi griyanipun Ika. Sakderengipun medhun saking bis menika kula lan kanca kula boten mangertos menawi bis menika sampun dumugi wonten Dongkelan dados miturut pamanggih kula lan kanca kula menika bisipun mandeg amarga ngentosi tiyang sanes medun saking bis. Banjur kenekipun ngendika kaliyan kula lan kanca kula bilih menika sampun dumugi wonten ing Dongkelan. Kula lan kanca kula banjur medhun saking bis lan madosi griyanipun Ika kanthi mlampah ngubengi desa Dongkelan menika. Lajeng tanglet kaliyan Bapak-bapak ingkang saweg lungguh wonten ing ngajeng griya. Ngendikanipun bapak wau menawi griyanipun Ika menika beda RT kaliyan bapak menika lan sampun keblabasen anggen kula lan kanca kula sami mlampah. Kamangka wau sampun nglewati griyanipun Ika lan rumaos kadi adoh tiyang enem ngagem kaos pethak. Jebulna ingkang ngagem kaos pethak menika Ika.

Saksampunipun kepethuk kaliyan ika, kula lan kanca kula dipundhawuhi mlebet lan leren wonten ing griyanipun Ika. Pas jam setengah kalih siang kula lan kanca kula pamitan wangsul. Kula lan kanca kula boten rumaos menawi arta ingkang dipun beta menika kantun saged kangge numpak bis kaping sepisan malih lan mendhet titipan pit ingkang dipuntitipaken wonten ing sempalan. Lajeng kula lan kanca kula saking Dongkelan dumugi rengrut druwo menika kanthi mlampah turut pinggir dalan. Banjur nalika sampun dumugi rengrut druwo numpak bis dumugi sempalan. Sakwise sampun dumugi wonten ing sempalan medhet pit lajeng wangsul wonten ing griyanipun piyambak-piyambak.

 

TULADHA LAYANG IBER-IBER

Sembah pangabekti kula, katur dhumateng Bapak saha Ibu wonten ing dalem.

Assalamualaikum warahmatullahi wabarakatuh.

 

Nuwun,

Kanthi serat menika, kula nyaosi pirsa bilih saking berkah pangeran, kula wonten ing mriki tansah ginanjar kawilujengan. Ingkang kula suwun mugi-mugi Bapak saha Ibu semanten ugi.

Kejawi saking menika, bilih wonten ing wulan desember, kampus kula badhe ngawontenaken studi banding wonten ing Bali. Pramila keparenga kula nyuwun idin saha donga pangestu supados kegiatan studi banding menika sageda lumampah kanthi sae sarta sageda migunani dhumateng kula sakanca.

Ing wasana cekap semanten ingkang saged, kula aturaken. Wonten kalepatan kula nyuwun agunging pangapunten.

Maturnuwun,

Wassalamualaikum warahmatullahi  wabarakatuh.

Ngayogyakarta, 24 September 2017

                            

                             Ingkang putra

                                 (tapak asta)

                               Surati

DOLANAN TRADISIONAL

                                                    "SLUKU-SLUKU BATHOK"

Sluku-sluku bathok // Bathoke ela-elo // Si Rama menyang Solo // Oleh-olehe payung mutho // Mak jenthit lolo lo bah // Wong mati ora obah // Yen obah medeni bocah // Yen urip golekko dhuwit .

Sluku-sluku bathok inggih menika lagu dolanan ingkang biasanipun dilagukaken dening bocah cilik. Lagu menika dipunlagukaken knthi posisi lingguh sukunipun selonjor kaliyan astanipun dimaju munduraken wonten ing suku menika.

Lagu sluku-sluku bathok menika saking basa Arab “Ghuslu-ghuslu bathnaka”, ingkang ngemu teges siramana manahmu. Saben lirik saking lagu menika ngemu teges inggih menika:

“Sluku-sluku bathok”

Ukara menika kajupuk saking basa Arab “Ghuslu-ghuslu bathnaka” ingkang ngemu teges siramana manahmu. Pamanggih sanesipun saking tembung “usluk fa usluka bathnaka, bathnaka ila Allah”. tegesipun kita kedah ngresiki batin rumiyin sakderengipun ngresiki awak utawi raga. Amargi langkung gampil ngresiki awak tinimbang ngresiki batin utawi manah.

“Bathoke ela-elo”

Ngresiki batin kanthi ela-elo, inggih menika kanthi “Batinipun nglantunaken: laa illaha ilallah,” tegesipun kita kedah dzikir marang Gusti Allah nalika bingah ugi susah, amargi sedaya prastawa menika gadhahi hikmahipun.

“Si rama menyang Solo”

Saking tembung Sharimi Yasluka (jupuken siji dalan mlebet) ingkang dipun karepaken inggih menika dalan kabingahan lan keslametan, kanthi nglaksanaaken ajaran agama ingkang bener, berIslam ingkang bener.

“Oleh-olehe payung mutho”

Njagi sholatipun kemawon dereng cukup, kedah ngucap “oleh-olehe payung mutho”, inggih menika nglantunaken “laa illaha ilallah hayyun mauta”. Tegesipun kita kedah dzikir marang gusti Allah mumpung taksih diparingi gesang wonten ing ngalam donya, tobato sakderengipun pejah. Payung mutho menika payung jadul saking dluwang semen ingkang ageng sanget, biasanipun kangge ngiringi keranda jenazah.

 “Mak jentit lolo lo bah’

Mula menika, “fajaddid allaila lubbah”, yaiku dandanana (imanmu kanthi pocapan la ilaaha illallah) nalika tengah wengi. Jentit wonten mriki dipuntegesi gerakan sujud. Mak jentit inggih nunjukaken menawa nyawa menika singkat, gampil mawon pedot menawi Gusti Allah kersa.

“Wong mati ora obah”

Jasad tiyang ingkang sampun pejah, boten saged obah. Saking tembung “hayun wal mauta innalillah”.sampun boten gadhah wekdal menawi sampun pejah. Kesempatan kangge pados amal sampun boten wonten. Kathah ingkang pengin gesang malih ananging Gusti Allah boten ngijinaken. Menawi mayat menika gesang malih bentukipun medeni lan mudharatipun langkung kathah.

“Yen obah medeni bocah”

Menawi menika obah damel ajrih bocah cilik, “yen obah medeni bocah” menika saking tembung “mahabbatan mahrajuhu taubah” tegesipun katresnan tumuju dhateng tobat.

“Yen urip goleko dhuwit”

Saking tembung “yasrifu inal khalaqna insana mi dhafiq”, tegese sejatosipun maungsa dipunciptaaken saking banyu ingkang memancar. Mula saking menika nalika kita taksih dipun paringi gesang saking Gusti Allah kita kedah migunaaken kesempatan menika kangge pados amal ingkang kathah sakderengipun terlambat.

RESENSI BUKU "Serat Pedhalangan Lampahan Sesaji Raja Suyo"

Irah-irahan       : Serat Pedhalangan Lampahan Sesaji Raja Suyo

Panganggit       : Ki Sarwanto MS. S.Kar

Panerbit           : Cendrawasih

Tahun terbit     : 1991

Papan terbit     : Surakarta

Cacahing kaca : 153 kaca

Werni sampul  : Oren

Buku kanthi irah-irahan Serat Pedhalangan Lampahan Sesaji Raja Suyo, ingkang dipunanggit dening Ki Sarwanto MS.S.Kar, kawedalaken dening penerbit Cendrawasih-Surakarta warsa 1991. Wondene cacahing kaca inggih menika 153 kaca. Kertas ingkang dipunginaaken inggih menika kertas buram kanthi sampul werni oren gambar wayang. Sub bab wonten ing buku menika inggih menika 8 sub bab, antawisipun lampahan sesaji raja suyo, janturan jejer negari dwarawati, janturan gapuran, janturan kedhaton dwarawati, janturan pasowanan jawi, janturan adegan sabrang gagah, janturan telas, lan janturan adegan praja ngamarta.

Wonten ing buku Serat Pedhalangan Lampahan Sesaji Raja Suyo menika nyariosaken kahanan wonten ing negari Dwarawati nalika dipunpandhegani dening Lah Sintenta ingkang jejuluk Maha Prabu Sri Bethara Kresna, harimurti, Padmanaba, Cakrapanu, Narayana, Kesawa, Wasudewaputra, Danardana, Janardana ya Wisnumurti.

Wonten carios Sesaji Rojo Suyo inggih menika Para kadhang Pandawa mitados dhumateng kadhangipun werdho inggih Prabu Kresna, murih kasembadanipun sedya anggenipun ngawontenaken Sesaji Rojosuyo. Ewo semanten Prabu Kresna ngendiko menawi para Pandhawa saget ngawontenaken Sesaji Rojo Suyo menawi kaseksen Ratu, satus cacahipun. Kamongko kalenggahan punika, para kadhang Ratu dipunkunjoro dening Prabu Jorosandho kangge sarana damel bekakak kakunjukaken dewaning angkara injih Bethara Lodro.
       Nanging sarehning Prabu Kresna sampun sagah hangayomi para Pandhawa kepareng ambudi daya hangluwari para kadang Ratu ingkang dipun kunjara dening Prabu Joro Sandho, kepareng bidal wonten ing Giribojro kadherekaken Raden Werkudara miwah Arjuna.
       Prabu Joro Sandho nampi pawarto bilih Giribojro kadhatengan mengsah, mboten sanes Prabu Kresna kadherekaken Raden Werkudara saha Arjuna ingkang sampun saget hanglangkungi pepalang-pepalang ing Giribojro satemah saget mlebet kitha Giribojro, satemah damel dukanipun Prabu Jorosandho. Wusana kepareng mapakaken dhatengipun mengsah.
       Prabu Jorosandho sinareng mangertos wonten mengsah tigo, inggih menika Prabu Kresna, Raden Werkudara, saha Raden Arjuno. Prabu Jorosandho mileh perang tandhing kaliyan Raden Werkudara, wusana dados perang tandhing. Awit saking pangreko dayanipun Prabu Kresna, satemah dados sarana sirnanipun Prabu Jorosandho, ugi saget ngluwari para kadhang Ratu, satus cacahipun. Satemah saget kalampah para Pandhawa ngawontenaken Sesaji Raja Suyo, ugi neksekaken kaendahan Taman Mbotono Kawarso.

       Miturut pamanggih kula, Reginipun buku menika boten awis. Buku punika sae dipunwaos kaliyan masarakat mliginipun kangge nambahi ilmunipun babagan carios pewayangan sesaji raja suya. Buku menika ugi ngemot nile sosial lan nile moral ingkang luhur.
      Ananging, wonten ing buku menika kathah tembung-tembung ingkang aurat dipunpahami dening tiyang awam basanipun.

GEGURITAN

                                                                        SLIRAMU

Dening : Surati

Wes suwe anggonku ora kepethuk marang sliramu

Sliramu sing gawe bungahing atiku

Sliramu sing saben dino gawe aku ngguyu

Ananging tak rasa-rasa sliramu pancen wes lali marang aku

Aku sing meneng-meneng dongakke sliramu

Aku

Ngeruhi wae ora wani

Apa meneh nemoni

Saktenane aku kangen marang sliramu

Marang ceritamu sing lucu-lucu

Marang esemmu sing gawe bungahing atiku

GOBAK SODOR PEMUDI SAMBIREJO

Nalika dinten minggu enjing surya 10 september 2017 pemudi wonten ing Sambirejo, Bobok Tempel, seloharjo, Pundong, Bantul, Yogyakarta ngadhani kegiatan dolanan tradisional inggih menika gobak sodor. Kegiatan menika dipunadhani kangge ngisi kegiatan minggu enjing kaliyan ngenalaken tumrap adek-adek supados mangertos dolanan tradisional. Amargi wonten ing jaman menika kathah lare alit ingkang sampun boten mangertos dolanan tradisional lan luwih seneng dolanan gadjet wonten griyo.   

RESENSI BUKU “BABAD JAWI KARTASURA 1”

Irah-irahan               : Babad Jawi Kartasura 1

Dipunanggit dening : Sri Soeharini

Panerbit                    : Balai Pustaka

Kacithak warsa         : 1987

Papan terbit              : Jakarta

Cacahing kaca          : 172

Werni sampul           : kunir

Wonten ing buku babad Jawi Kartasura 1 menika nyariosaken kahanan ing kartasura nalika dipunpandhegani dening Kanjeng Sinuwun Mangkurat Amral. Nalika wekdal menika sesrawungan ing antawisipun Istana Kartasura kaliyan Yogyakarta boten sae. Wonten kalih putra saking Pangeran Singasari ingkang dipundadosaken putra kaliyan Pangeran Puger, ingkang asmanipun Dyan Punta lan Dyan Santri. Nalika kekalihipun sampun dewasa dipundadosaken pegawai ing Kapugeran. Dipuncariyosaken bilih Dyan Punta menika semedi ing pasarehan almarhum Sunan Tegalwangi lan boten purun wangsul wonten ing Kapugeran nalika ditimbali Sang sinuhun, satemah sang sinuhun duka amargi menika. Piyambakipun mrintah supados Reksanegara mateni Dyan Putra. Keprungu kabar menika Pangeran Sindureja gerah banjur pejah. Sunan ngangkat patih ingkang enggal kalih yaiku Wiraguna lan Sumabrata, ananging kekalih menika gadhahi watak ingkang boten sae. Sunan piyambake boten saged ngerem kelakuane kekalih patihipun, mula Dipati Urawan gerah lan pejah. Warisan Urawan dipun bagi dados kalih yaiku Wiraguna kaliyan Sumabrata amargi Dipati Urawan menika boten gadhah putra. Sunan pejah ing warsa 1627 lan wahyu nurbuat istana dipunpindah ing Kapugeran. Jenazahipun disareaken wonten ing istana Imogiri. Saksampunipun upacara Dipati nyuwun dhateng Pangeran Puger supados dipundadosaken raja, ganteni almarhum ramanipun. Patih Sumabrata boten setuju, ananging Pangeran Dipati tetep dados raja. Seminggu sakwise garwanipun Pangeran Puger dipunpegat amargi Dyan Dipati nganggep Puger menika dados tedeng aling-aling.

Raden Sudira minangka tiyang ingkang ngatur pemakaman Sunan ing Imogiri boten purun wangsul wonten Kartasura, piyambakipun ngajak tiyang-tiyang supados nglawan. Dados panglimo kaliyan patih dipunangkat Amongpraja ingkang dipunbiyantu kaliyan iparipun, asmanipun Raden Surangga. Kangge tandingan istana Kartasura dipundamel istana enggal, lengkap kaliyan alun-alunipun. Sunan nganggep prastawa menika dalangipun Pangeran Puger, pramila Sunan mrintah supados dheweke kaliyan kluarganipun dipunpateni. Antawirya pingin mbela ramanipun ananging boten angsal kaliyan Pangeran Puger. Dheweke disukakaken wonten pager katutup ingkang wonten ing tengah alun-alun kaliyan kluarganipun. Lan Satrajaya dipunangkat dados Patih. Keprungu bilih ramanipun dipunkurung wonten alun-alun, Suryakusuma duka, banjur prajuritipun dipunkirim tumuju dhateng Kartasura supados ngrebut ramanipun. Prajurit Suryakusuma kalah lan mundur wonten Mataram. Amargi putranipun kalah saran saking Patih supados Pangeran Puger dipunbebasaken.

Landa ingkang mapan wonten Betawi sampun angsal serat saking Raja Kartasura lewat Komendur Selut. Kumpeni nganggep bilih ingkang dipunlampahi raja menika klentu amargi boten nyuwun idin.

Tumenggung ing Demak pejah, dipunganti kaliyan tiga putranipun. Pramila wonten ing Demak dipunbagi dados tiga wilayah. Raja Kartasura kaliyan garwanipun wonten masalah satemah Pangeran Dipati nyuwun dhateng Pangeran Puger dados raja ing Kartasura. Ki Rangga saking Semarang lan kumpeni setuju sanget marang Pangeran Dipati. Raden suryakusuma ingkang berontak saged dipuntangkep lan dibeta wonten ing Kartasura. Pangeran puger boten tega ndelok putranipun ingkang ditangkep menika banjur lunga kaliyan kluarganipun wonten ing Ungaran, wonten mrika saged ditampi kanthi sae kaliyan Raden Rangga lan dipunsaranaken tumut wonten kota Semarang. Ing Gunungkidul wonten pemberontak ingkang dipunpandhegani kaliyan Garingsing. Nalika perang wonten Gresik, Pangeran kalah lan mundur ing Lamongan lajeng  pandheganipun nglaporaken marang Kartasura. Sunan dhawuhi marang Antaboga tumuju Semarang nyuwun dipunwangsulaken Pangeran Puger.

Amargi boten saged bebasaken Pangeran Puger, Sunan pingin mejahi putra Pangeran Puger ananging gagal. Kumpeni nimbali Pangeran Puger supados tumuju dhateng Betawi, ananging Pangeran Puger boten purun, banjur diwakilaken dening Ki Rangga. Sakwise 8 dinten Ki Rangga tekan ing Betawi. Wonten ing sidang Raad Van Indie wonten masalah ageng amargi Pangeran Puger tau mateni tiyang landa. Saksampunipun 3 dinten Ki Rangga wangsul ing Semarang kaliyan Kapten Knol mbeta serat pengangkatan Pangeran Puger dados Raja Kartasura. Landa biyantu prajurit jumlahipun 800 tiyang. Amargi demang Tirtanata pejah, Pati mobat-mabit. Admiral Speelman ingkang mimpin prajurit saking Betawi sampun wonten ing Semarang. Rundingan lan kesiapan khusus sampun diwontenaken antarane Ki Rangga, Janggrana lan Pangeran Sampang kangge pengangkatan Pangeran Puger dados raja. Kaliyan raja ingkang enggal Pangeran Sampang dipunwastani panembahan Cakraningtat, Ki rangga Yudanegara dipunwastani Sura Adi Manggala, lan Janggrana dipunwastani Dipati Janggrana. Setrajaya diangkat dados Patih lan dipunwastani Tumenggung Cakrajaya, ingkang dipundampingi kaliyan Tumenggung Kartanegara. Demak anjlok lan pindah Wonten Semarang. Panguasa Sunan Pakubuwana saya kokoh, ananging katon elek amargi tumindak putranipun ingkang asma Pangeran Dipati Mangkunegara.

Landa angsal untung kathah amargi piyabakipun licik. Sunan Pakubuwono banjur mrintah prajuritipun supados nyerang Kartasura kanthi biyantu saking serdadu Kumpeni kaliyan prajurit Sampang lan Surabaya. Kekalihipun kelangan prajurit ingkang kathah, ananging Kartasura ingkang kalah. Pangeran Harya Mataram ingkang dipunkarepaken supados biyantu Sunan Mas malah nyuwun dilindungi marang Sunan Pakubuwono. Sunan Mas lan kluarganipun lunga menyang daerah Kediwang. Sedinten sakwise Sunan Mas lunga, Kartasura dipunpanggoni kaliyan prajurit Sunan Pakubuwono.

Miturut pamanggih kula, buku menika sampun sae dipunwaos amargi dipunwenehi ringkesan cariyos ngagem basa indonesia supados tiyang ingkang boten saged utawi paham kaliyan basa ingkang dipunginaaken wonten ing buku menika saged mangertos menapa tegesipun. Buku punika sae dipunwaos kaliyan masarakat mliginipun kangge nambahi ilmunipun babagan babad jawi kartasura. Buku menika ugi ngemot nile sosial lan nile moral ingkang luhur.

Ananging, wonten ing buku menika kathah tembung-tembung ingkang aurat dipunpahami dening tiyang awam basanipun.